In de periode 2021-2024 zullen we met alle producties van de Veenfabriek ons bewegen rondom de centrale vraag:
Waar doe je goed aan?
Al sinds mensenheugenis houdt deze vraag de mens bezig. De antwoorden zijn afhankelijk van cultuur, opvoeding, opleiding, sociaal-economische status en (geloofs)overtuigingen, maar worden ook beïnvloed door het moment van de dag, of de zon schijnt en of je net een ijsje hebt gegeten.
Actrice Jacobien Elffers speelt dit jaar Maria in de gelijknamige voorstelling MARIA MARIA MARIA. We gingen met haar in gesprek over goed doen, teveel kindergrappen vertellen en het universele moedergevoel.
Hoe was voor jou het maakproces van MMM?
Het begon allemaal met lange gesprekken met Joeri. Over hoe het is om moeder te zijn en of ik in wonderen geloof. Dus ik zeg: ja, ik geloof zeker in wonderen. Ik geloof erin dat als niet linksom gaat of kan, dat er dan een veel moeilijkere weg rechtsom is. Maar dan zorgt het wonder ervoor dat het dan toch lukt rechtsom. Dus dan zullen auto’s langer stilstaan voor een stoplicht, waardoor je dan toch net de trein haalt. Misschien een slecht voorbeeld.
Het verdere maakproces was natuurlijk raar, omdat er een hele zomer tussen zat. We zouden het namelijk op Oerol spelen, maar dat ging toen niet door. Dus we hebben de hele zomer niks gedaan. Toen hebben we het op gepakt, best kort van te voren: iets meer dan een week van te voren. Dat was echt een grote uitdaging. Heel erg spannend, maar ook wel juist daardoor des te leuker. Maar ik vind het nu nog steeds spannend hoor.
Wat vind je spannend?
Nou, dat ik niet echt een collega heb die mij even uit de brand kan helpen. Of die mijn tekst voor mij kan zeggen als ik die even vergeet. Of even een hint kan geven of kan souffleren. Maar er is ook wel spanning op emotioneel vlak. Ik weet niet of ik het red om elke keer die boog te maken en of ik iedereen mee kan nemen. Speel ik met genoeg intensiteit? Kan ik die emotionele boog halen, zonder dat ik daarvoor hoeft te pompen of te faken. Het voelt altijd als een soort vrije val: lukt het of niet? Dat maakt het van te voren heel spannend. Daarom is achteraf de opluchting groot. Het is me weer gelukt! Dat voelt echt tof.
Heb je zelf overeenkomsten met Maria?
Er zitten gewoon letterlijk teksten in van mezelf: hele goede grappen natuurlijk! Dus ja, dat voelt dan als één op één. Om een voorbeeld te geven: ik zeg in de voorstelling dat ik van mezelf maar één anekdote over m’n kind mag vertellen. En die moet echt grappig zijn, anders is het gewoon saai. Dat is een regel die ik hanteer in mijn eigen leven als ik met mensen ben die geen kinderen hebben. Dan mag ik van mezelf maar één anekdote over mijn kinderen vertellen. Anders is het gewoon stom als je geen kinderen hebt. Soms heb ik genoeg materiaal om minstens drie goede grappen te maken. Maar dat mag dan niet: ik krijg er maar één en die moet dan echt grappig zijn!
Waarin verschil jij van Maria?
Ik ben natuurlijk niet ieders moeder. Maria is dat zeker, in deze voorstelling al helemaal. Maar ik heb wel het gevoel, sinds ik moeder ben, dat er een soort knop omgaat, waardoor je klaarstaat voor alle kinderen. Als ik op een schoolplein sta, dan hou ik wel alle kinderen in de gaten. Dus dat is wel weer een parallel.
Dus in zekere zin wel voor elk kind een moedergevoel?
Nou, niet Joeri’s moeder gelukkig! Nee, is een grapje. Maar dat gevoel heb ik alleen bij kinderen, dat gevoel houdt een beetje op bij 18/19. En ik kan natuurlijk geen wonderen verrichten. Maria kan dat zeker wel. Ze kan mensen beter maken. Of wonderen zoals Lourdes: het Mariabeeld met die tranen. Maar dat hangt ook af van welke geloofsstroming. In de ene is Maria belangrijker dan de andere.
Of je in Maria gelooft of niet, waar doet de universele Maria goed aan?
Zij is een soort belichaming van een moederliefde. En daar doe je denk ik altijd goed aan, door dat te geven en te zijn. In de voorstelling gaat dat er ook over. Over vergeven en onvoorwaardelijke liefde. Maria vergeeft alles, zij is er voor iedereen.
Waarin denk jij dat deze voorstelling iets goeds doet of toevoegt in de wereld?
Dat gevoel van ‘iets goed doen’ krijg ik wel als ik de reacties hoor, wat mensen meemaken. En dat is niet per se omdat ik dat persoonlijk doe, want dat doen we met de gehele cast. En natuurlijk ook de tekst die Joeri heeft geschreven en de regie. Erg waren zoveel mensen vorige voorstelling die zeiden: “Ik ben opgetild en heb een soort intensiteit ervaren. Ik ben echt even weggeweest.” Iemand anders zei, tijdens een deel in de voorstelling als ik mijn handpalmen toon: “Ik kon letterlijk een soort van Chi zo uit je handen zien stromen, zo onze kant op. Als dat zou lukken, dan zou dat echt tof zijn, om de Chi aan de mensen te geven.
Daarnaast zijn er ook best veel mensen die moeten huilen, tijdens de voorstelling. Zoals een vriendinnetje, die moest na afloop heel erg huilen. Toen ik naar haar toe kwam om te bedanken dat ze er was, zei ze: "Ik ben nog steeds heel erg aan het huilen!”
Moet jij wel eens huilen, vanuit jezelf of in je rol?
Ja ik moet tijdens de voorstelling wel eens huilen. Zowel vanuit mezelf als vanuit mijn rol: het gebeurt gewoon. En omdat het moet. Nee, grapje. Het is niet per se een vereiste. Maar als we het hebben over het Mariabeeld in Lourdes, van de huilende Maria. Dat zijn dan de tranen om het leed van alle kinderen, van haar, van de mensheid, van de wereld. Dat is mooi als je dat kan laten zien aan het publiek.
MARIA MARIA MARIA is voor nu even uitgespeeld, maar komt dit najaar weer terug. Hou de speeldata en kaartverkoop in de gaten!
